Brent petrol fiyatı Aralık 2023 tarihinden bu yana en düşük seviyeye gerilerek, 74 doların altına indi. ABD ham petrolü de 70 dolar oldu. Eylül 2023’e göre brent petrol yüzde 17, ham petrol ise 18 oranında değer kaybetti. Petrol fiyatındaki geri çekilmede, yüksek arza rağmen dünyanın iki büyük ekonomisi ABD ve Çin’deki enerji talebinin azalacağına yönelik beklentiler etkili oldu. Türkiye gibi büyük ölçüde enerji ithalatına bağımlı olan ülkelerde petrol fiyatlarındaki değişiklikler ekonomik göstergelere doğrudan yansıyor. Uzmanlar, petrolde yaşanan her 10 dolarlık düşüşün Türkiye’nin cari açığına yılda yaklaşık 5 milyar dolar iyileşme sağlayacağına dikkati çekiyor.
TÜRKİYE EKONOMİSİ İÇİN İYİ HABER
Yeni Şafak’a değerlendirmelerde bulunan Ekonomist Erdoğan Turan, ABD’de petrol tüketiminin pandemi döneminden bu yana en düşük mevsimsel seviyesine indiğini belirterek, “Petrol fiyatının gerilemesi Türkiye ekonomisi için iyi haber. Türkiye, enerji ithalatçısı bir ülke olarak petrol fiyatlarının düşmesinden olumlu etkilenir. Düşen fiyatlar, enerji ithalat maliyetlerini aşağı çekerek cari açığın iyileşmesine katkıda bulunur. Enerji giderlerinin azalması, Türkiye’nin dış ticaretini de olumlu etkiler” dedi.
ENFLASYONİST BASKILAR HAFİFLER
Petroldeki kan kaybının, yakıt fiyatlarını ve dolaylı olarak ulaşım ve üretim maliyetlerini de düşüreceğine işaret eden Erdoğan Turan, “Bu durum, özellikle Türkiye gibi yüksek enflasyonla mücadele eden ülkelerde fiyatlar genel seviyesini düşürerek enflasyonist baskıları hafifletebilir. Ayrıca, petrol ithalatı için ödenen döviz miktarı azalır, bu da Türk Lirası üzerindeki döviz talebi baskısını hafifletebilir. Düşen döviz talebi, Türk Lirası’nın değer kazanmasına veya en azından istikrar kazanmasına katkıda bulunabilir” diye konuştu.
ÇİN VE ABD’DE İMALAT DARALIYOR
Dünyanın en büyük petrol ithalatçısı Çin’den gelen yavaşlama sinyalleri, talep endişesini artırıyor. Ülkede İmalat PMI ağustosta 49,1’e gerileyip, 4’üncü ayda da daralmayı sürdürdü. ABD ISM İmalat Endeksi ise 47,5 beklentiye karşılık 47,2 oldu. Her iki ülkede de tahminlerden fazla düşen imalat faaliyetleri, ‘durgunluk’ korkularını tetiklediği için petrol fiyatlarını vurdu.
OPEC+ GRUBU ARZI ARTIRACAK
Petroldeki irtifa kaybına rağmen; OPEC+ Grubu, şu anda günlük 2,2 milyon varil olan kesintileri, Eylül 2025’e kadar kademeli olarak kaldıracağını duyurdu. Birleşik Arap Emirlikleri de üretimini, günde 300 bin varil artırma kararı aldı. Söz konusu gelişmeler, piyasada ‘fazla arz’ kaynaklı endişeleri tırmandırıyor.
Ticaret merkezi İÇİN önemli adım
Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi (TESPAM) Başkanı Oğuzhan Akyener de anlaşmayı Avrupa’da LNG terminallerine boşaltım ve dolumu içermesi yönünden "çok komplike ve mantıklı" diye niteledi. Akyener, "Türkiye’nin doğal gaz ticaret merkezi olma hedefini de güçlendiren bir anlaşma" sözlerini sarf etti.
