Gaz basıp petrolde verimi 7 katına çıkardılar

Siirt Dodan’daki Karbondioksit Üretim ve Arıtma Tesisi’nden elde edilen gaz, ikincil üretim tekniğiyle Batı Raman’da yer alan kuyulara basılarak petrolün akışkanlığı artırılıyor. Petrolün daha da üretilebilir hale gelmesini sağlayan teknoloji sayesinde Batı Raman’da önceden yüzde 1,5 olan çıkarılabilir rezerv oranı yaklaşık 7 katına yükselerek yüzde 10 oldu.

04:00 – 19/08/2024 Pazartesi

Güncelleme: 00:27 – 19/08/2024 Pazartesi

Arşiv.

Siirt Dodan’da 1960 yılında yapılan çalışmalar sonucunda keşfedilen karbondioksit rezervi, 1986’da üretime alındı. 38 yıldır buradan elde edilen gaz, Dodan Karbondioksit Üretim ve Arıtma Tesisi’nde yüzde 95 oranında saf hale getirilerek 80 bar basınçla 80 kilometrelik Batı Raman boru hattına yolcu ediliyor. Üç Tepelik İstasyonu’na ulaşan karbondioksit, enjeksiyon sistemiyle petrol kuyularına yönlendiriliyor.

REZERV ORANI %10’A ULAŞTI

Böylece petrolün akışkanlığı artırılmış oluyor. Kuyulara basılan karbondioksit yeraltına basınç desteği de sağlıyor. Yani petrol yukarı çıkarılamıyor ise gazla ötelenerek üretime kazandırılıyor. Tesis kurulmadan önce Batı Raman’daki üretilebilir rezerv oranı yüzde 1,5 civarındaydı. Petrolün daha da üretilebilir hale gelmesini sağlayan teknoloji sayesinde rezerv oranı yaklaşık 7 katına çıkarak yüzde 10’a yükseldi.

İLK AŞAMA SİSMİK ARAŞTIRMA

Karbondioksit keşfinde de ilk aşama sismik araştırmayla başlıyor ve sondaj işlemi uygulanıyor. Ardından tamamlama kulesi kurulup kuyu üretime alınıyor. Kuyunun içerisine ilgili üretim boruları yerleştirilerek, gaz kendi basıncıyla yüzeye çıkarılıyor.

 Tesis Şefi Mazlum Özdemir, 19 numaralı kuyu ilgili şu bilgiyi verdi: "Karbondioksit tesisimize göre kuyunun kotu biraz daha aşağıda kalıyor. Bu sebeple kuyunun kendi basıncı, gazı ya da suyu tesise getirmeye yetmiyor. Bazı kuyulara kuyubaşı seperatörü ve su tankı kurduk. Karbondioksitin suyunu direkt kuyubaşında ayrıştırıyoruz. Suyu tanka alıyoruz, tanktan da pompayla tesise basıyoruz.”

DÜNYADA ÖRNEĞİ AZ

Dodan Karbondioksit Üretim ve Arıtma Tesisi, ilk kurulduğunda günlük Co2 üretimi 40 milyon standart metreküp (sm3) iken, şu anda 6 milyon sm3 civarına geriledi. Petrol rezervi gibi karbondioksit rezervi de zaman içerisinde ömrünü tamamlayabiliyor. Dünyada bu nitelikteki tesis sayısı ise çok az.

6 YENİ KUYUDA KEŞİF ÇALIŞMASI DEVAM EDİYOR

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) çalışmaları sonucunda Siirt Şirvan’da 4, Eruh’ta ise 2 kuyu karbondioksit keşfi için açıldı. Şirvan’daki bir kuyuda emareye rastlandı. Söz konusu kuyu şu an tamamlama kulesini bekliyor. Tesis Şefi Mazlum Özdemir, karbondioksit yönteminin yalnızca petrolün akışkanlığının düşük olduğu kuyularda kullanıldığını söyledi. Özdemir, "Örneğin Gabar’daki petrolün akışkanlığı zaten yüksek olduğu için bu işlem yapılmıyor” dedi.

Çevreye Herhangi bir zararı yok

Tesiste karbondioksitin saflaştırılması işlemi sırasında açığa çıkan su, çevre yönetmelikleri gereği tekrar yer altına enjekte ediliyor. Hidrojen sülfür ise bacaya gönderiliyor ve 600 derecede yakılıyor. Kükürt dioksit olarak atmosfere salınıyor. Tesisteki hidrojen sülfür seviyesi anlık takip ediliyor. Saha personelinde olan cihaz hidrojen sülfür seviyesi değişince uyarı veriyor.