Yağmurda şemsiye, sıcak havada su, milli maçta bayrak, iş yolunda simit, trafikte çiçek, metro çıkışında sandviç, vapurda topaç ve dahası… Kısacası günün her anında, ihtiyaçlarımızı tahmin edip sağımızda solumuzda beliren seyyar satıcılardan bahsediyoruz. Peki onların nasıl bu kadar hızlı ve her yerde bulunabildiğini merak ettiniz mi? Nasıl oluyor da iki damla çiseleyen havada şemsiye ile karşımıza çıkıyorlar. Ülkedeki gelişmelere borsadan bile hızlı tepki veren bu kesim hazır kıta esnaf tabirini fazlasıyla hak ediyor. Büyük şehirlerde günlük hayatın parçası haline gelen satıcıların meslek sırlarının peşine düştük.

İŞİN SIRRI MOBİL DEPOYA DÖNÜŞEN ARABADA SAKLI

Kahvaltıcı, simitçi, mısırcı, taklit çanta satıcısı gibi sayamadığımız ama gözlerimizin her yerden aşina olduğu seyyar piyasada herkes arı gibi çalışıyor. İstanbul’un farklı yerlerinde belediyeye işgaliye parası verenlerin dışında büyük kısmı, seyyar satıcılık yaparak kayıt dışı faaliyet gösteriyor. Her yerde karşımıza çıkma başarısının sırrı arabaya depoladıkları ürün ve ailece vardiyalı çalışmalarında gizli. Birçok ürün, yakına park edilen araçta saklanıyor. Örneğin yağmur başladıysa şemşiye, güneş açtıysa şapka ortaya çıkıyor. Durma noktasına gelen İstanbul trafiğinde kimi zaman kağıt helva, kimi zaman da sandviçle araçların arasında gezip satış yapıyolar. Bu ürünlerin lojistiği de beaber çalıştıkları kardeş veya akrabalardan sağlanıyor. Bazıları, E-5’teki üst geçitlerde ürünlerini sakladığı bilgisini veriyor.

İSTANBUL’UN TRAFİK ÇİLESİ ÇİÇEKLENİYOR

İşler öyle bir hale gelmiş ki, konuştuğumuz satıcılardan biri en fazla ciroyu çiçeklerden elde ettiğini söyledi. Nedenini sorunca, "İşten güçten fırsat bulamayan ve çiçek almayı unutan eşlerin imdadına koşarız, haliyle parası da tatlı olur" cevabını alıyoruz. Her biri adeta ufak çapta bir toptancı. “Memleketin her anını takip edip, vatandaşı tanıyacaksın” sözleriyle işin felsefesini paylaşan satıcı Mehmet Kara, arabasındaki ürünlerin mevsim ve özel günlere göre değiştiğini söylüyor.

TURİSTİK YERDE DEPO KİRALADI

Günün farklı saatlerindeki talebe göre çevredeki fırınlardan simit alıp sattığını da anlatan Kara, “Bu piyasada bir tek ürünle para kazanamazsın. Her yerde olacaksın. Turistlerin yoğun olduğu yerde, kazançlar fazla. Beyoğlu ve Fatih gibi turistik yerlerde depo kiralayanlar bile var" bilgisini veriyor.

Hastane önü açıkhava AVM’si

Benzer durumu, 7/24 çalışan hastanelerde görebilirsiniz. Buralar, gündüzleri adeta açıkhava AVM’sine dönüşüyor. Acil ameliyat olması gerekenin pijaması, tahlil için aç gelenin ilk lokması, hasta yakınının gece yarısı çayı satıcılardan karşılanıyor. Günlük cirolar ise tavan yapıyor. Piyasadaki durumu ve kazançları özetleyen bu kardeşiniz yıllardır aradığı iş kolunu sonunda buldu. Kısacası değerli abilerim ve ablalarım siz bu satırları okurken; ben kuvvetle muhtemel her şeyi bırakıp, 12’li su paketiyle trafiğin arasına dalmış olacağım. Güne erken başlayıp, daha çok güneş doğuşu izleyeceğim. Bir elimde çay diğerinde simit trafik çilesinde harcanan hayatları izleyeceğim. Öğle arası yakındaki arabamda kestirip, akşam satılacak sandviçleri yiyeceğim. Muhtemelen tembellik ve yanlış kararlardan dolayı batıracağım işimle aklımda şunlar kalacak: "Bir sonraki yanlışım ne kadar da bana benziyorsun."

HER İHTİYACA ANINDA HİZMET

Seyyar satıcıların sabah fırından aldığı simidin yerini, öğleden sonra çanta veya tişört gibi ürünler alıyor. E-5 trafiğinde simit veya su, metro çıkışında sandviç anlık olarak yakında bekleyen araçlardan sağlanıyor. Konuştuğumuz satıcılar, hava durumundan derbi maçlara; Anneler Günü’nden iş çıkış saatlerine kadar vatandaşın her anını takip ederek iş yaptıklarını söyledi.

HAZIR KITA ESNAF

Köfteci veya kestane satıcılarından farklı olduklarını anlatan Hikmet Talip sokağın sırrını şöyle özetliyor: "Kötü havada kardeşimi ararım şemsiyeleri çıkarır. Derbi maç veya milli bayramlarda hemen Merter’den bayrak tedarik ederiz. O gün su satışı yoksa anında tezgahtaki ürünlerin yerini başkaları alır. Sürekli hazır olmak zorundasın, yoksa işler yürümez.”